Maandag 22 juni besprak de Tweede Kamer het rapport dat de Commissie Boelhouwer schreef over geborgde zetels bij de waterschappen. De Commissie adviseerde om deze zetels af te schaffen, maar als bedrijfsleven adviseerden we de Kamer om dit advies naast zich neer te leggen. Het bedrijfsleven is dan ook blij dat een ruime Kamermeerderheid onze zienswijze deelt.
Bedrijven, maar ook de natuur en de landbouw, hebben van oudsher inspraak in het waterschap middels geborgde zetels. Een echte aanleiding voor het afschaffen van deze zetels noemt de Commissie Boelhouwer niet. Bedrijven betalen met 750 miljoen euro ongeveer een derde van alle kosten. De expertise die ze meebrengen is bovendien belangrijker dan ooit. Sommige burgers snappen echter niet waarom het bedrijfsleven op deze manier mee mag besturen. Wij leggen het graag uit:
De waterschappen zijn het oudste democratische orgaan van Nederland. Al meer dan 750 jaar zijn ze verantwoordelijk voor onze waterhuishouding. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de gemeente of de Rijksoverheid, heeft het waterschap een concrete, duidelijk afgebakende taakstelling. Dit is wat men bedoelt met de term “functionele democratie”. Waterschappen zijn verantwoordelijk voor waterkwaliteit en -kwantiteit. Veel bedrijven zijn voor hun productie afhankelijk van goed en voldoende water. Daarmee is het ook voor de burger belangrijk. Als bedrijfsprocessen stilvallen, raken winkelschappen leeg.
Waterschappen zijn dankzij hun concrete taakstelling minder politiek zijn dan de rest van ons openbaar bestuur. Waar gemeenten, provincies en de Rijksoverheid vaak ideologische afwegingen maken die tot discussie lijden, worden beslissingen bij waterschappen meestal unaniem genomen. Politieke ideologie speelt daarbij geen noemenswaardige rol, kennis van zaken des te meer.
Alle eerdere adviescommissies waren het met ons eens: de bestuurders op de geborgde zetels leveren een waardevolle bijdrage aan het bestuur van onze waterschappen. Ook de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) is erg positief over onze manier van werken. Waar de gemiddelde burger aantoonbaar weinig interesse heeft in de waterschappen, zijn de bestuurders op de geborgde zetels echte experts.
Juist nu de waterschappen steeds meer complexe vraagstukken – zoals toenemende neerslagtekorten – voor de kiezen krijgen, hebben ze die expertise keihard nodig. De organisatie moet meegroeien met die toenemende complexiteit. Daarom is de expertise van onze bestuurders belangrijker dan ooit. Het is immers de verantwoordelijkheid van het bestuur om de organisatie te controleren. We willen niet dat de slager zijn eigen vlees keurt, maar het wordt helemaal raar als de slager aan de keurmeester uit moet leggen wat een karbonade is. Dat is precies wat er gebeurt als we de geborgde zetels afschaffen.
